1700 górników wstępuje do spółdzielni, a w zarządzie obok Nawrata pracuje także Teresa i sztygar Świtała. Nawrata uwodzi jednak piękna Irena La Rochelle, córka jednego z dyrektorów koncernu…
W kopalni wybucha pożar. Początkowo Irena ukrywa ten fakt przed Nawratem, w końcu jednak dowiaduje się on o nieszczęściu i natychmiast udaje do kopalni. Wraz ze Świtałą podejmuje decyzję o wysadzeniu w powietrze płonącego szybu. Zwały węgla odcinają im powrót. Górnicy ruszają na ratunek zasypanym…
Produkcja: 1939
Premiera: 12 grudzień 1981
Reżyseria:
Muzyka:
Obsada:
inżynier Nawrat, zawiadowca kopalni; w napisach imię: Zbyszko
Tereska, sekretarka Nawrata
matka Nawrata
Irena
Pogorzałka, ojciec Teresy
sztygar Świtała
Zosia
Lili
Smolski
Ratkiewicz
Gustlik, brat Teresy
Kałuża
Żuczek
górnik Walek
Ildefons
i inni
Notatki:
Pełnometrażowy, fabularny debiut reżyserski Jerzego Gabryelskiego.
Wiele witryn rozpowszechnia fałszywą informację jakoby scenariusz filmu powstał na podstawie powieści Gustawa Morcinka. Nie istnieje jednak żadna powieść tego Autora o takiej, lub choćby podobnej fabule. W rzeczywistości, według słów Gabryelskiego, przerażony zbyt socjalistycznym wydźwiękiem scenariusza Morcinek wręcz kategorycznie odmówił współpracy nad dialogami do filmu (o co początkowo prosił go nieznający śląskiej gwary i śląskich realiów reżyser; ostatecznie dokonał tego Wilhelm Szewczyk). Tę z gruntu fałszywą i (niestety) często kopiowaną informację o „scenariuszu na podstawie powieści Gustawa Morcinka” pierwotnie wymyślił (jak się dzisiaj okazuje – jak wiele, wiele innych) dla potrzeb swej niesamowicie zakłamanej książki „Historia sztuki filmowej” znany w czasach PRL-u propagandzista komunistyczny, niejaki Jerzy Toeplitz (który był swego czasu nawet rektorem łódzkiej filmówki). Pomimo, że ten zakłamany komuch nie żyje już od dawna, jak widać – choćby na tym tylko przykładzie – jego kłamstwa i smród po nim nadal rozchodzą się po polskojęzycznych mediach...
Scenariusz filmu powstał w rzeczywistości przy współpracy Jerzego Gabryelskiego i Jana Fethke z udziałem Wilhelma Szewczyka, który w ich gotowym scenariuszu nie tylko poprawił, ale też dopisał wiele dialogów. [FilmyPolskie888]
Zgodnie z założeniami osią filmu miała być sprawa ratowania przez polskich górników ważnego dla kraju obiektu przemysłowego. Patriotyzmowi i solidarności robotników przeciwstawiał reżyser kosmopolityzm i wyrachowanie dyrektorów zagranicznego koncernu. Liczne zdjęcia dokumentalne w początkowych sekwencjach filmu miały uwierzytelnić całą historię i nadać jej poważny ton. W miarę rozwoju ekranowych wydarzeń problem społeczny ustępował jednak miejsca wątkowi romansowemu oraz kulminacyjnej scenie katastrofy w kopalni i akcji ratowniczej.
Po wojnie, z różnych przyczyn, komunistyczni cenzorzy początkowo nie zgadzali się na jego dystrybucję kinową, zaś po nadejściu ekipy Gomułki film podobno (brak nam potwierdzenia tej informacji) został zwolniony do rozpowszechniania, jednak z nieznanych przyczyn nie pokazano go ani w kinach, ani w późniejszej telewizji.
Jest możliwe, że taśmy po prostu zapodziały się w archiwach, jak to stało się z kilkoma innymi filmami w tamtym okresie, jednak najbardziej prawdopodobne wydaje się, że film był „celowo niedostępny” z uwagi na osobę Gabryelskiego, który po ucieczce z Polski Ludowej natychmiast trafił na indeks komunistycznej cenzury PRL-u.
Film doczekał się swej premiery ponad 42 lata od czasu ukończenia jego produkcji, dopiero podczas okresu tzw. „odwilży Solidarności”. Niestety, również i wtedy miał pecha: jego premierowa emisja w TVP nastąpiła dosłownie dzień przed wprowadzeniem stanu wojennego w Polsce, 12 grudnia 1981 roku. Wojskowy zamach stanu w PRL, dokonany następnego dnia przez juntę Jaruzelskiego, oczywiście usunął w cień wszelkie inne wydarzenia, przez co ten jeden z najdłuższych stażem „półkowników” okresu PRL-u – podobnie jak w 1939 roku – także i tym razem nie doczekał się nawet jednej recenzji lub wzmianki prasowej…
IMDb (angielski)
Wikipedia (polski)
Jerzy Gabryelski (polski)
04.191120
(POL) polski,
Śląscy górnicy. Temat z filmu „Czarne diamenty” – Jan Maklakiewicz
Muzyka z filmu „Czarne diamenty” – Jan Maklakiewicz
Ten komentarz został usunięty przez administratora bloga.
OdpowiedzUsuń