Judeł gra na skrzypcach (1936) אידל מיטן פֿידל

Judełe, dziewczyna przebrana za chłopca, wędruje ze starym ojcem. Ona śpiewa i gra na skrzypcach, on na kontrabasie. W miasteczku natykają się na podobny duet: chłopiec gra na skrzypcach, jego przyjacel zaś na klarnecie. Najpierw konkurują ze sobą, po pewnym czasie tworzą jednak jeden zespół - Judeł zakochała się w chłopcu, lecz on nie zwraca oczywiście na nią uwagi. Co więcej - zaczyna darzyć zainteresowaniem pewną dziewczynę, Tajbełe, która siłą zmuszona przez matkę do zamążpójściaza bogatego wdowca, ucieka i przyłącza się do wędrownej grupy.
Wszyscy razem docierają do Warszawy, gdzie klarnecista decyduje się osiąść, znajdując ciepły kąt u znajomej wdowy.
Tajbełe zostaje zaangażowana do teatru muzycznego, lecz kiedy zjawia się jej ukochany, ucieka razem z nim. Judeł przez przypadek znajduje się na scenie i swym komicznym zachowaniem wziętym za świetną grę, oraz piosenką "Jidł mit'n fidł" odnosi wielki sukces...

Na podstawie noweli pod tym samym tytułem napisanej przez Konrada Toma.



Jidysz z polskim lektorem.


Tytuł oryginalny: אידל מיטן פֿידל (Jidł mit’n fidł)
Inne tytuły: "Judel gra na skrzypcach", "Yid'l mit'n Fid'l", "Yiddle with His Fiddle", "Castle in the Sky", "Den lilla juden med fiolen", "Les musiciens vagabonds", "יידל מיטן פידל",
Produkcja: 1936
Premiera: 30 wrzesień 1936

Reżyseria:
(reżyser)
(reżyser)

Muzyka:
(muzyka)
(słowa piosenek)

Obsada:
Itke vel Judeł
Ajzyk Kałamutker
Helman Gold
Arie, ojciec Itke
Marszelik
Tajbełe
restaurator, wspólnik dyrektora teatru
dyrektor teatru
wdowa
Froim
matka Tajbełe; nie występuje w czołówce
i inni


Notatki:
Gwiazdą filmu jest Małka Opiekun, córka polskich Żydów urodzona w Nowym Jorku (stąd jej zangielszczone imię Molly Picon), która była wówczas znaną gwiazdą filmową, a początki jej kariery datują się jeszcze w czasach filmu niemego, zaś jednym z jej ostatnich filmów był "Skrzypek na dachu" z 1971 roku, w którym zagrała Yente.
Film jest kolejnym przykładem tolerancji i wspomagania rozwoju kultury żydowskiej w Polsce, za którą współcześni Żydzi nie są nam ani wdzięczni, ani nawet nią zainteresowani. Dzięki dziesięcioleciom antypolskiej propagandy izraelskiej, ogromna większość społeczeństwa żydowskiego (nie tylko w Izraelu, ale i na całym świecie) uważa dzisiaj Polaków za "wybitnych antysemitów", zaś Polska to dla nich kraj w którym mordowano ludność żydowską. Niestety, poza nielicznymi historykami izraelskimi prawie nikt w Izraelu dzisiaj nie pamięta, że to właśnie dzięki przychylności Polaków przez ostatnie 1000 lat Żydzi mieli gdzie żyć i rozwijać się, podczas gdy w innych krajach w tym czasie wielokrotnie wyrzucano ich lub wręcz mordowano...
Urodzony w łódzkim sztetlu Green wyemigrował na początku lat 1920-ch z Polski do USA i tam - jako Joseph Green - próbował robić karierę i "filmy żydowskie" w Hollywood, jednak nikt, włącznie z amerykańskimi Żydami, nie byli takimi produkcjami zainteresowani i nie chcieli inwestować w jego pomysły nie tylko z uwagi na młody wówczas wiek Greena, ale też z powodu powszechnego, antyżydowskiego nastawienia ówczesnego społeczeństwa USA. Green wrócił więc po paru latach do Polski i zajmował się udźwiękawianiem i dystrybucją filmów amerykańskich w Polsce, a także zrealizował - w tej "antysemickiej" przedwojennej Polsce - kilka filmów żydowskich.
Tuż przed wybuchem II wojny światowej ponownie wyemigrował do USA, ale podobnie jak za pierwszym razem, nie zrobił kariery filmowej i nie nakręcił już żadnego filmu (w 1950 roku udało mu się zagrać jeden jedyny raz w Hollywood - w pomniejszej roli w filmie "Baron of Arizona").
„Judeł gra na skrzypcach” i „Dybuk” były przez wiele lat najpopularniejszymi filmami żydowskimi w języku jidysz, którym to porozumiewała się ogromna większość Żydów aż do drugiej połowy XX wieku. Dopiero gdy w powstałym po II wojnie światowej Izraelu urzędowo wymuszono używanie języka hebrajskiego, znajomość języka jidysz praktycznie odeszła wraz z ostatnim pokoleniem przedwojennych Żydów europejskich i jest możliwe, że za jakiś czas jidysz stanie się kolejnym martwym językiem. [888 / www.FilmyPolskie888.blogspot.com]


Więcej informacji:
IMDb (angielski)
Wikipedia (polski)


04.170320

(POL) polski, (YID) ייִדיש סובטיטלעס,


fragment filmu z angielskimi napisami:


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz